مخاطب ۲۴- مهرداد صداقت - تنها یک روز پس از پایان بی نتیجه مذاکرات وین، نرخ ارز در تهران رکورد تازه ای از خود به جا گذاشت و وارد کانال سی هزار تومان شد. این در حالی است که هم زمان با آن نیز در جریان معاملات بازار رمزارزها قیمت بیت‌کوین با سقوط آزاد به محدوده ۴۳ هزار دلاری رسیدو در عین حال بازار بورس نیز ثبات خود را از دست داد. در این میان اما فیمت ارز و دلار برای بسیاری از ایرانیان به زندگی آنان وابسته است. کشوری که بسیاری از کالاهای اساسی را نیز وارد می کند بدون تردید نوسان قیمت ارز بر روی زندگی شهروندانش تاثیر مستقیم دارد. نوسان قیمت دلار در ایران برخلاف رمز ارزها که ناشی از بازار جهانی است اما به نظر می رسد منشا کاملا سیاسی و داخلی داشته باشد. آن قدر که «مرتضی افقه» کارشناس اقتصادی درباره آن براین باور است که «با توجه به شرایطی که در بازار ارز حاکم است نظارت کمکی نمی‌کند تنها اجزایی که می‌توانست و می‌تواند کنترل کند این است که عرضه ارز زیاد شود که آن هم قاعدتا بانک مرکزی متولی است.»
«مرتضی افقه» کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو «مخاطب ۲۴»، درباره افزایش قیمت ارز گفت: «افزایش قیمت‌های دلار عمدتا جنبه روانی دارد. به دلیل این که اتفاق واقعی در اقتصاد نیفتاده که بخواهد بروی قیمت ارز تاثیر بگذارد. اما بدبینی نسبت به آینده باعث می‌شود که فشار تقاضا بر این امر زیاد شود. این هم ارتباط مستقیم دارد به اینکه مردم نسبت به آینده مذاکرات خوش بین یا بدبین باشند.»
وی ادامه داد: «به نظر میرسد، مردم درباره آینده مذاکرات و برجام خیلی خوش‌بین نیستند. احتمال می‌دهم که این هجوم به سمت خرید ارز یا افزایش تقاضا به دلیل این است که نسبت به موفقیت مذاکرات بدبین هستند. دلیل بدبینی که برای مردم پیش اماده و هجوم به بازار ارز بردند بخاطر خروجی صحبت‌های دولتی‌ها و شرط‌هایی که درباره مذاکرات گذاشتند همین امر باعث ترس و نگرانی مردم شده است.»
این استاد دانشگاه با اشاره به نظارت در بحث بازار ارز اظهار کرد: «با توجه به شرایطی که در بازار ارز حاکم است نظارت کمکی نمی‌کند تنها اجزایی که می‌توانست و می‌تواند کنترل کند این است که عرضه ارز زیاد شود که آن هم قاعدتا بانک مرکزی متولی است. بانک مرکزی وقتی می‌تواند از طریق عرضه ارز دخالت کند و قیمت را مدیریت کند که به اندازه کافی ارز داشته باشد. ما بعد از ۳ سال از تحریم که هر آن چه ذخیره داشتیم از ذخایر استفاده کردیم. به نظر میرسد، بانک مرکزی اجزای زیادی در اختیارش نیست و بازار رها شده است که همین رها شدن بازار نظارت نیز کمکی نمی‌تواند کند.»
بیشتر بخوانید: ریزش سنگین رمزارزها
افقه در خصوص صحبت رییس سازمان برنامه و بودجه درباره بدون کسری بودجه را بستیم تصریح کرد: «اگر بدون کسری بودجه را بسته باشد احتمال دارد که درآمد‌ها را به اندازه هزینه‌ها داشته باشند که با توجه به اینکه امسال ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری داشتیم و هیچ افقی دال بر اینکه تحریم‌ها برداشته می‌شوند وجود ندارد همچنین اگر درآمد‌های نفتی وجود نداشته باشد معنی اش این است که بودجه دارند مگر اینکه بخواهند منابعی که استقراض می‌کنند را هم جزو درآمد‌ها ذخیره کنند، ولی بدون وجود درآمد‌های نفتی کسری بودجه خواهیم داشت. بهترین حالت نیز، امیدوار هستند که مذاکرات به نتیجه میرسد که با این نگاه بودجه را بستند.»
این کارشناس افزود: «تصورم بر این است که اگر تحریم‌ها هم برداشته شود مدت‌ها طول می‌کشد که فروش نفت و کالا به جریان بیفتد و درآمدهایش کسر شود. اینکه ما تا مجددا بازار‌های از دست داده نفت را بتوانیم کسب کنیم ناچار هستیم زیر قیمت بفروشیم مثل دفعه پیش که بعد از تحریم‌ها این اتفاق افتاد. بنابراین، حتی اگر جریان فروش نفت هم اتفاق بیافتد بعید می‌دانم به اندازه هزینه‌های موجود درآمد کسب شود. نکته دیگر، تکلیف FATF هم مشخص نیست و هنوز در لیست سیاه هستیم. بنابراین، حتی اگر نفت هم بفروشیم در جابه جایی و نقل و انتقال منابع ناشی از فروش نفت هم مشکل داریم.»
